Wspieram niepełnosprawnych
Działam na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Oto tylko kilka przykładów tego co udało się osiągnąć podczas mijającej kadencji Parlamentu Europejskiego.
- Przyjęcie Accesibility Act
13 marca 2019r. znaczącą większością głosów – 613 za, 23 przeciw i 36 wstrzymanych – Parlament Europejski podczas obrad w Strasburgu przyjął Accesibility Act czyli Europejski Akt Dostępności. Przyjęcie tego aktu świadczy o początku znaczących zmian w kwestii praw przysługujących osobom niepełnosprawnym.
Dzięki tej dyrektywie wiele produktów i usług, takich jak bankomaty, biletomaty, usługi bankowe, e-booki, tablety, smartfony itp. będzie musiało być dostępnych dla osób z różnymi typami niepełnosprawności. Oznacza to także, że urządzenia te będą ogólnie przyjaźniejsze, także dla osób starszych. Co bardzo ważne, i o co bardzo zabiegałem, dostępny będzie także międzynarodowy numer ratunkowy 112, co oznacza, że będzie można np. wezwać pomoc SMS-em. Przyjęcie Europejskiego Aktu o Dostępności to bardzo ważny krok we wprowadzaniu w życie Międzynarodowej Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Mamy wreszcie prawo europejskie, regulujące standardy dostępności. Jestem przekonany, że w kolejnych latach uregulowane zostaną inne obszary, np. transport.
- Lepsze prawa dla pasażerów kolei
Jako Poseł do Parlamentu Europejskiego zabiegałem o przyjęcie tej regulacji, szczególnie w kontekście praw pasażerów z niepełnosprawnościami. Znalazły się w niej zapisy bardzo ważne dla wszystkich pasażerów, np. regulujące odszkodowania w przypadku opóźnień czy możliwość przewożenia rowerów. Jest to także przełom, jeśli chodzi o możliwości korzystania z transportu kolejowego przez osoby z niepełnosprawnościami. Nareszcie zniesiony zostanie niedorzeczny wymóg informowania z dwudniowym wyprzedzeniem linii kolejowych o zamiarze podróży (a z własnego doświadczenia wiem, że takie poinformowanie niekoniecznie skutkowało jakąkolwiek formą pomocy). Pasażerowie z niepełnosprawnościami będą mogli na równych prawach z innymi korzystać z kolei. Informacje o zmianach, opóźnieniach, a także procedury alarmowe będą musiały być dostępne także dla osób głuchych czy niewidomych. Dworce kolejowe będą dostępne. Pracownicy kolei mający bezpośredni kontakt z pasażerami będą odpowiednio przeszkoleni, aby rozumieć potrzeby pasażerów z niepełnosprawnościami.
- Europejska Strategia Niepełnosprawności
Unia Europejska podobnie jak wszystkie państwa członkowskie ratyfikowała Międzynarodową Konwencję o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Jej przełożeniem na program konkretnych działań była Europejska Strategia w sprawie Niepełnosprawności na lata 2010-2020. Stoimy u progu prac nad nową strategią, na kolejne 10 lat. Konieczne było zatem podsumowanie i ocena dotychczasowych działań oraz sformułowanie zaleceń. To bardzo ważny dokument, Komisja Europejska szacuje, że w roku 2020 liczba Europejczyków dotkniętych niepełnosprawnością osiągnie 120 milionów. To ogromna rzesza ludzi, ogromny potencjał społeczny, ekonomiczny i obywatelski.
Podczas prac nad raportem oboje z Helgą Stevens ściśle współpracowaliśmy z organizacjami działającymi na rzecz osób z niepełnosprawnych, ja przeprowadziłem w Polsce szeroko zakrojone badania ankietowe i warsztat ekspercki na temat wdrażania Strategii, które wskazały m.in na słabą świadomość istnienia takiego dokumentu i brak poczucia wpływu na jego zapisy. Pośród zaleceń znalazły się m.in wezwanie do jak najszybszego wprowadzenia europejskich standardów w zakresie dostępności, upowszechnienia Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej, wspieranie aktywności obywatelskiej osób z niepełnosprawnościami. Podkreślono znaczenie odejścia od izolującej opieki instytucjonalnej na rzecz wsparcia w społeczności lokalnej i możliwie jak najbardziej niezależnego życia. Zwrócono uwagę na mechanizmy które ograniczają motywację pracodawców do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami oraz utrudniają samym osobom niepełnosprawnym podjęcie zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Raport został zaprezentowany podczas Europejskiego Parlamentu Osób Niepełnosprawnych, w którym udział wzięło ponad 800 delegatów z całej Europy. Jestem bardzo dumny z tego, że udało mi się zorganizować udział ponad 80 osobowej delegacji z Polski w tym ważnym wydarzeniu i że nasza delegacja była niezwykle aktywna. Kontynuacją moich prac nad raportem było m.in. międzynarodowe seminarium na temat dostępności wyborów dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki dobrej współpracy z polskimi organizacjami pozarządowymi i szerokim badaniom ankietowym udało się wypracować polskie rekomendacje do Europejskiej Strategii Niepełnosprawności na lata 2020-2030. Zorganizowałem w tym celu posiedzenie tzw. Okrągłego Stołu dla Niepełnosprawności w Katowicach.
- Europejska Karta Osoby Niepełnosprawnej
Wspieram wprowadzanie Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej. W 2016 r. uruchomiony został projekt pilotażowy według założeń którego EKON wprowadzona została w 8 państwach UE. W tym gronie znalazły się: Belgia, Cypr, Estonia, Finlandia, Włochy, Malta, Słowenia, Rumunia. Niestety, w grupie tych państw nie ma Polski, stąd też pomimo wprowadzenia nowego wzoru legitymacji osoby niepełnosprawnej przez (zawierającej nazwę dokumentu w jęz. polskim, francuskim i angielskimi), to w naszym kraju Europejska Karta Osoby Niepełnosprawnej, będąca przedmiotem wspomnianego projektu pilotażowego, niestety nie funkcjonuje.
Projekt wprowadzenia Europejskiej Karty Osoby Niepełnosprawnej długo czekał na realizację. W marcu 2013 jeszcze jako Poseł na Sejm współorganizowałem w Brukseli konferencję, mającą na celu nadanie nowej dynamiki pracom. Okazało się wówczas , że największą przeszkodą było niezrozumienie istoty tego dokumentu w wielu krajach. Karta nie ma zastępować dokumentów krajowych, ma być wzajemnie uznawanym przez wszystkie państwa członkowskie dokumentem potwierdzającym status osoby niepełnosprawnej. Dzięki temu Europejczycy z niepełnosprawnościami będą mogli uzyskać dostęp do udogodnień i usług oferowanych przez poszczególne kraje, instytucje, miasta takich na przykład jak obsługa poza kolejnością, darmowy wstęp do muzeów czy komunikacji publicznej dla osoby towarzyszącej (opiekuna).
- Walka o poszanowanie praw osób z niepełnosprawnościami
Jako Poseł do Parlamentu Europejskiego czynnie wspieram osoby z niepełnosprawnościami w walce o poszanowanie naszych praw wyborczych. W trakcie pięcioletniej kadencji zorganizowałem kilka konferencji poświęconych temu tematowi. Brałem udział w demonstracji „Fredom Drive” w Brukseli podczas której przedstawiciele organizacji pozarządowych z całej Unii Europejskiej domagali się wsparcia dla niezależnego życia.
Unia Europejska, podobnie jak Polska i wszystkie pozostałe państwa członkowskie ratyfikowała Międzynarodową Konwencję o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Artykuł 29 Konwencji jasno określa obowiązek zapewnienia, aby osoby niepełnosprawne mogły efektywnie i w pełni uczestniczyć w życiu politycznym i publicznym, włączając w to prawo i możliwość głosowania i kandydowania w wyborach. Niestety nie zawsze jest ono przestrzegane. Jako Poseł do Parlamentu Europejskiego domagam się poszanowania praw wyborczych osób z niepełnosprawnościami i zapewnienia dostępności wyborów. To znacznie więcej niż tylko walka o podjazd w lokalu wyborczym dla osoby na wózku inwalidzkim. Możemy w Polsce poszczycić się dobrymi rozwiązaniami, wprowadzonymi w poprzednich latach, takimi jak choćby głosowanie korespondencyjne, przez pełnomocnika, nakładki brajlowskie itp., warto te rozwiązania rozwijać, uzupełniać, a już w żadnym wypadku nie powinniśmy się cofać. Staram się, aby polskie dobre rozwiązania stały się standardem unijnym.
- IV Europejski Parlament Osób z Niepełnosprawnością
Europejski Parlament Osób Niepełnosprawnych zbiera się średnio raz na pięć lat w sali obrad Parlamentu Europejskiego w Brukseli. W ławach poselskich zasiadają wtedy przedstawiciele organizacji działających na rzecz osób z niepełnosprawnością. Ich celem jest wypracowanie wspólnego stanowiska, w którym zwracają się do Parlamentu Europejskiego o konkretne działania.
1 grudnia 2017 roku w Brukseli rozpoczął się IV Europejski Parlament Osób Niepełnosprawnych w czasie którego prowadziłem sesję. Do Brukseli przybyła pokaźna reprezentacja z Polski.
W Parlamencie Europejskim znajdowało się około stu przedstawicieli z naszego kraju, były wśród nich m.in. osoby niepełnosprawne, które walczyły o swoje prawa.
- Lady D. – Dama z Niepełnosprawnością
To konkurs, który promuje aktywność niepełnosprawnych kobiet. Organizowany przeze mnie od 2002 roku skierowany jest do organizacji i osób z województwa śląskiego, działających na rzecz aktywnego życia kobiet z niepełnosprawnościami. Ideą konkursu jest promowanie niezwykłych kobiet, które mimo zmagania się z niepełnosprawnością osiągają życiowe sukcesy, realizują pasje, są inspiracją, oparciem i wzorem dla innych. Od 2011 roku Konkurs nosi imię Ś.P. Krystyny Bochenek, wicemarszałek Senatu RP, wielkiej orędowniczki konkursu, która zginęła tragicznie w katastrofie smoleńskiej.
- Konferencja Europa bez Barier
Dzięki wspólnej inicjatywie z europosłem Krzysztofem Hetmanem udało się doprowadzić do eksperckiej debaty nad europejskimi rozwiązaniami w dziedzinie dostępności z udziałem wszystkich zainteresowanych stron. W Lubelskim Centrum Konferencyjnym spotkali się przedstawiciele Komisji Europejskiej, Parlamentu RP, Rządu RP, Rzecznik Praw Obywatelskich, przedstawiciele organizacji pozarządowych i biznesu. Ogólnopolska konferencja miała na celu promowanie Europejskiego Aktu w Sprawie Dostępności. Celem tej dyrektywy ma być ujednolicenie standardów usług i produktów tak, by osoby z niepełnosprawnością mogły cieszyć się dostępnością.
- Wsparcie dla chorych na choroby rzadkie i neurologiczne
Uważam, że Unia Europejska powinna skutecznie wspierać walkę z chorobami rzadkimi. Z powodu ogromnych kosztów badań, czy leczenia tych chorób żadne z państw nie jest w stanie skutecznie poradzić sobie z tym problemem samotnie. Jako osoba dotknięta chorobą rzadką, wielokrotnie zachęcałem, aby Unia Europejska angażowała się we wspólne badania. Konsolidacja, koordynacja i dzielenie się doświadczeniem mogą przynieść realny postęp w radzeniu sobie z chorobami rzadkimi. Ogromne znaczenie dla efektywności tych przedsięwzięć mają działania organizacji reprezentujących pacjentów i ich rodziny. Środowiska te muszą mieć zapewniony znaczący wpływ na wypracowywanie rozwiązań, zarówno na poziomie krajowym jak i narodowym. Ich wiedza o potrzebach, możliwościach, napotykanych barierach jest kluczowa. Efektem działań jest powstanie i funkcjonowanie Europejskich Sieci Referencyjnych umożliwiających efektywną współpracę specjalistów i łatwiejszy dostęp pacjentów do diagnozy i terapii. Mam honor być ambasadorem Parlamentarnym ds. chorób rzadkich oraz Europejskiej Rady Mózgu.